vrijdag 12 april 2019

werken aan een oorlogsgedicht


Ik werk al een paar dagen aan een gedicht of iets wat een gedicht zou moeten worden. Het mogen maar 25 regels worden, inclusief de wit-regels. In elk van onderstaande stukken zitten pakkende delen. Nu knippen, plakken en een geheel maken. Ik hoef de wedstrijd niet te winnen, maar wilde mijn blik uit het concentratiekamp wel met jullie delen. Het maakte op mij veel indruk destijds en als ik het beschrijf lijkt het alsof het gisteren was dat we er liepen.

1
Overdonderende stilte
niemand die het kent
verschillenden die het hoorden

een bus vol drukke jonge mensen
zonder verwachtingen
want wat moet je verwachten
als je kamp Buchenwald gaat bezoeken
nog wat trekkend, duwend, lachend
liepen we door de grote poort
in de barakken werd het rustiger
foto's van uitgemergelde mannen
toonden hoe ze opeengestapeld
leefden, sliepen
niet veel geslapen zullen hebben
of toch
te vermoeid van het dagelijkse werk
dat ze moesten verrichten
in hun gestreepte pakken
niet voor kantoor
maar om wegen aan te leggen
die ze zelf nooit of te nimmer zouden bewandelen

het dokterskabinet deed me gruwelen
het midden van de lengtemeter was een open spleet
nooit meer vergeet
ik de andere kant van die muur
een man stond daar
klaar
met geweer
de opgemeten mens
werd afgeschoten
over de vloer gesleept
op een berg gegooid
kreeg geen kist aangemeten
hoewel hij net opgemeten was
enkel de woorden
volgende”
mijn buik krimpt ineen

de jonge mensen
lopen verder door het kamp
bekijken de opgerichte monumenten langs een weg
alle zuilen staan voor een land
dat deelnam aan deze verschrikkelijke oorlog
en het is
overdonderend stil



2
ik geef in woorden weer
hoe zeer
het me deed
het zien van lijden

kan ik verwoorden wat ik voelde bij het oorlogsverleden
in kamp Buchenwald 35 jaar geleden
vastgelegd op mijn 16-jarig netvlies

foto's aan de wanden
van uitgemergelde mannen
in strepen pakken
niet klaar om naar kantoor te gaan
maar te moeten werken aan straten
wegen die zij niet zelf zouden bewandelen

het dokterskabinet
deed me gruwelen
een meter tegen de muur
ga daar maar staan dan kijken we hoe groot je bent
achter de muur stond een andere vent
met geweer in aanslag
het midden van de meter was een holte
de opgemeten man werd afgeschoten
er stond geen kist voor hem klaar
daar was het hout te kostbaar voor
de man werd gesleept over de kille vloer
op een stapel gezwierd buiten het zicht van
volgende!”

zo rumoerig als we waren in de bus op de heenweg
zo overdonderend was nu de stilte

3

Overdonderend stil

rumoerige pubers
op bezoek in een concentratiekamp
vallen stil van de foto's in de barakken
uitgemergelde mannen
staren ons aan
in hun gestreepte pakken
vanaf de houten bedden
opeengestapeld als...
niet te benoemen

het dokterskabinet
kil en koud ingericht
een spleet in de lengtemeter
gaf de man aan de andere kant van de muur
ruimte genoeg
om een ander af te schieten
een meter vijfenzeventig
knal
wegslepen
opvegen
volgende!”

de pubers
overdonderend stil

4
Overdonderd stil

rumoerige pubers
op bezoek in een concentratiekamp
vallen stil in de barakken
uitgemergelde mannen staren ons aan
in hun gestreepte pakken, niet om naar kantoor te gaan
ze leggen nieuwe wegen aan
die ze zelf nooit of te nimmer zullen bewandelen
meer foto's volgen
van bergen
bergen opeengestapelde doden
we lopen door naar het dokterskabinet
kil en koud
heel speciaal ingericht
een spleet in de lengtemeter
gaf de man aan de andere kant van de muur
ruimte genoeg
om een ander ongezien af te schieten
een meter vijfenzeventig, knal, wegslepen, opvegen
volgende!”

de pubers
overdonderd stil

roepen doch zeer luid
dit mag nooit meer gebeuren!

5
Overdonderende stilte

een bus vol drukke jonge mensen zonder verwachtingen
want wat moet je verwachten als je kamp Buchenwald gaat bezoeken
nog wat trekkend, duwend, lachend liepen we door de grote poort
in de barakken foto's van uitgemergelde mannen
toonden hoe ze opeengestapeld leefden, sliepen
niet veel geslapen zullen hebben of toch wel
te vermoeid van het dagelijkse werk dat ze moesten verrichten
in hun gestreepte pakken
niet voor kantoor, maar om wegen aan te leggen
die ze zelf nooit of te nimmer zouden bewandelen

het dokterskabinet deed me gruwelen
het midden van de lengtemeter was een open spleet
nooit meer vergeet ik de andere kant van die muur
een man stond daar klaar met geweer
de opgemeten mens werd afgeschoten
over de vloer gesleept, op een berg gegooid
kreeg geen kist aangemeten
hoewel hij net opgemeten was
enkel de woorden
volgende”

de jonge mensen lopen verder door het kamp bekijken de opgerichte monumenten langs een weg
alle zuilen staan voor een land dat deelnam aan deze verschrikkelijke oorlog
en het is overdonderend stil

Geen opmerkingen:

Een reactie posten